تأثیر هنر بر کرونا و کرونا بر هنر

داستان کرونا جریان تازه‌ایست و تأثیر بسیار عمیقی بر روی سیستم کلی زندگی مردم دنیا گذاشته.

مرگ پدیده‌ایست که با زندگی مردم گره خورده است و بر هنرمندان، خصوصاً در بحث فلسفه هنر یا انگیزه‌ها یا سیستم‌هایی که حتی سبک‌ها و فرم‌هایی شکل می‌گیرند به گونه‌ای متأثر از مرگ هم هستند و کرونا نوعی از مرگ جلوی چشم انسان‌هاست. تا قبل از کرونا مرگ را خیلی دور می‌دیدیم؛ البته این پاندمی پدیدة تازه‌ای نیست ما دورة طاعون و دوره‌های مختلف داشتیم ولی چون کرونا خیلی فراگیر است و سریع عمل می‌کند در واقع انگار نمادی از مرگ است که در کنار ما قرار گرفته و تأثیراتش روی مردم غیر قابل انکار است. به همان نسبت هم در زندگی مردم تأثیر داشته.

آدم‌ها فکر می‌کنند حالا که کنارمان پدیده‌ای به نام کرونا وجود دارد و ممکن است هر لحظه ما را درگیر خود سازد دیگر هنر جایگاهش کجاست؟

دغدغة ما برای هنر چیست؟ چه کسی به سینما می‌رود یا به دیدن تئاتر می‌رود یا به گالری می‌رود. این یک بخش از نگاه‌هاست که ضد هنر تلقی می‌شود. بخش دیگر هم این است که هنرمندان در نقطه مقابل ببینند چطور می‌توانند با آفرینش هنر خودشان نسبت به این پدیده واکنش نشان دهند.

آیا این را تبدیل کنند به یک هیولا و یک نماد و نشانی از مرگ و قالب زشت آن را، که شمایل زشت مرگ و وحشت از مرگ است، نشان دهند و تبدیلش کنند به یک غول مهیب. یا از این زاویه نگاه کنند که چطور می‌شود با این پدیده کنار آمد و با آن برخورد کرد و یا حتی از راه‌های هنری چگونه می‌شود راه‌های برخورد با این پدیده را به مردم آموزش داد. و در بسیاری از موارد می‌بینیم وقتی جریانات عظیم اتفاق می‌افتند انگیزه‌های خیلی عمیق هنری و فلسفی برای هنرمندان ایجاد می‌کنند.

بسیاری از رمان‌های معروف دنیا حول برخی شرایط حاد و پیچیده بشری شکل گرفته‌اند. چه بسا رمان‌هایی نوشته شوند با نماد کرونا و رابطه انسان‌ها در این سال‌ها. ما باید دنبال مؤلفه‌هایی باشیم که از طریق آنها بتوانیم به گونه‌ای مقوله کرونا را قابل فهم‌تر کنیم و آن را تبدیل کنیم به پدیده‌ای که با آن کنار بیایم و بر آن غلبه کنیم. شاید گونة دیگری از مبارزه با کرونا هم باشد؛ استفاده از زبان هنری که در رشته‌های مختلف بر اساس قابلیت‌هایی که آن مدیوم‌ها دارند ـ مثلاً سینما به گونه‌ای، تیاتر به نوعی، نقاشی و خوشنویسی به گونه‌ای، و سایر هنرها. حتی هنرهای محیطی هم می‌توانند در این قصه خودشان را به گونه‌ای، نشان دهند و کمک بکند به اینکه چطور با این پدیده برخورد شود. چگونه این بیماری را زیر سلطه خودمان بگیریم و تسخیرش کنیم تا زمانی که نابودش سازیم.

مناسبات انسان‌ها هم تعاریفش فرق کرده، مثلاً فاصله‌گذاری فیزیکی یکی از چیزهایی است که در جامعه ما و در کل بشر خیلی تعریف آنچنانی ندارد و الان این وجود دارد، حالا چطور می‌شود که در هنر با حفظ این فواصل اثری را ارائه داد که همان قابلیت‌ها را داشته باشد برای مخاطب و هم شرایط را در کرونا رعایت کرده باشد.